Sinds kort hebben wij een tuin, aangelegd door een echte hovenier. Nu blijkt onze hovenier een wijs man te zijn, van hem heb ik geleerd dat snoeien cruciaal is voor elke tuin, ik hoor het hem nog zeggen: “Snoeien is bloeien Martijn.. Snoeien… is… bloeien”. En iedereen met een tuin weet ook precies wat ik bedoel. Door te snoeien tover je zielige tuintjes om tot een oase van prachtige planten en bomen. In veel organisaties is deze wijsheid alleen nog niet doorgedrongen, zij zijn vooral gericht op het behoud van de status quo. Het resultaat van dit alles is dat er een zielig hoopje organisatie overblijft in plaats van een florerend geheel. Misschien hebben ook zij baat bij de wijsheden van onze hovenier.

Controledwang

Door te snoeien ruimte maken voor nieuwe initiatieven om van daaruit te creëren en te leren.. nee wij hebben al moeite genoeg om onze organisatie stabiel te houden. En vanuit deze dwangmatige controle ontstaat nu net helemaal niks. Alhoewel… dat is niet helemaal waar, er ontstaat een schijnzekerheid met een misplaatst gevoel van hèhè nu kan ik rustig met vakantie. Een volkomen kansloze lange termijn strategie.

Uitgebloeid

Het resultaat van een aanpak gericht op het behoud van de status quo is dat organisaties vastgeroest, uitgegroeid of uitgebloeid raken. Je ziet door de bomen het bos niet meer, door de planten het gras of welke tegeltjeswijsheid je daaraan ook maar wilt koppelen. Daarom kies ik voor een aanpak van snoeien (creative destruction) gericht op het geven van ruimte om te creeëren, te groeien en als organisatie te kunnen bloeien.

Waar moet ik beginnen?

De eerste vraag die dit oproept is: “Waar moet ik beginnen met snoeien?” het antwoord daarop is “geen idee”, gebruik je gezond verstand maar weersta vooral de behoefte om hier lang over na te denken of consensus te bereiken. De organisatie waarin je werkt is een dusdanig complex systeem dat je dat niet gaat lukken. Als je me niet gelooft ga dan gerust je gang, je merkt vanzelf wat ik bedoel. Wat wel werkt is met elkaar in gesprek gaan over een logische plek om te beginnen. Timebox dit gesprek, haal ideeën op en de meerderheid beslist. Zoiets dus.

Stilstaan = Achteruitgaan

Dat ‘gewoon ergens beginnen’ voelt als: we doen maar wat of veranderen om het veranderen is een veel gehoord argument om niet te hoeven snoeien. Ook wordt Tuckman (forming, storming, norming en performing) regelmatig aangehaald. Tuckman’s model streeft naar de performing fase, het heilige der heiligen en daarmee een bloeiende organisatie of team als eindresultaat. Streven naar een eindsituatie zoals Tuckman voorstelt past niet in de benadering van een organisatie als ecosysteem. Hierin is d​​​​​​​​​​​​​​​e staat van “performance” of bloei zoals geschetst in het model tijdelijk van aard. Na bloei is de volgende stap dus niet nog bloeiender om vervolgens bloeienderderer of iets dergelijks te worden. In ieder geval niet zonder te snoeien, te creeëren en te leren.

​​Met betrekking tot Tuckman kan je je in bredere zin afvragen in hoeverre zijn gedachtengoed nog past in de steeds sneller veranderende omgeving waarin organisaties zich vandaag bevinden. Hier geldt stilstaan is achteruitgaan, niet alleen omdat je de aansluiting met je omgeving mist maar ook omdat de gezondheid van je organisatie daarmee achteruit gaat. Alleen doen wat je al kan op de manier waarop je dit al jaren doet staat gelijk aan niks leren en leidt tot een zielig hoopje organisatie, niet tot een bloeiend geheel.

Snoeien is dus gewoon doen!

Ga met je collega’s in gesprek, beslis met elkaar waar je wilt starten met snoeien en kijk wat er gebeurd. Soms kom je erachter dat het niet zo slim was om die boom midden in de winter te snoeien of die struik zo vlak voor de lente. Maar door fouten te maken en deze te evalueren leer je snel, niet alleen als individu maar ook als organisatie. Vergeet de grote verandering, die levert toch niet op wat je vooraf had verwacht en start eenvoudig. De KISS benadering. Dwing jezelf en je collega’s uit hun comfortzone en juist dan.. dan ga je leren en sta je als organisatie binnen de kortste keren weer helemaal in bloei!